27 december 2019
In februari 2017 bood de voorzitter van de Tweede Kamer namens het Ministerie van Infrastructuur en Milieu de aanbiedingsbrief met betrekking tot de agenda Tour de Force aan. Tour de Force is een initiatief van decentrale overheden en Rijksoverheid om Nederland nummer één op het gebied van fietsen te houden. Vanwege het grote maatschappelijke belang hebben diverse partijen zich geschaard achter de ambitie om tussen 2017 en 2027 een groei van het aantal fietskilometers met 20% te verwezenlijken:
- Gemeenten en provincies;
- Belangenorganisaties: NS, ANWB, BOVAG, Fietsersbond, Stichting Natuur & Milieu en VVN;
- Bedrijven die betrokken zijn bij het fietsbeleid in Nederland.
De Tour de Force fietsagenda bestaat uit acht thema’s
1. Nederland toonaangevend fietsland
De bereikbaarheid staat onder druk door de groeiende verstedelijking en de toenemende verkeersdrukte. Fietsers zijn in steden sneller, fietsen is gezond, fietsen stoten geen afvalstoffen uit en zijn relatief goedkoop. Fietsers dragen bij aan het functioneren van de maatschappij en de economie. Doel is daarom om de Nederlandse fiets wereldwijd goed op de kaart te zetten. Voor het Nederlandse bedrijfsleven zijn er hiervoor binnen Tour de Force voldoende kansen en aanknopingspunten.
2. Meer ruimte voor de fiets in steden
Veel Nederlandse steden hebben zich de afgelopen tien jaar met succes gericht op het stimuleren van het fietsgebruik. Dit heeft tot gevolg dat er behoefte is aan een beter fietsnetwerk en meer parkeergelegenheid voor fietsen. Tot 2030 wordt een tekort van circa honderdduizend fietsparkeerplaatsen verwacht. Overal in het land poppen projecten in de vorm van pilots op om deze problemen op een creatieve wijze op te lossen.
3. Kwaliteitsimpuls voor regionale fietsroutes.
Voor forenzen en scholieren die dagelijks naar werk en school fietsen, moeten veilige en comfortabele fietsverbindingen komen. Naast het verbeteren van het hoofdfietsnetwerk in steden, worden nieuwe snelfietsroutes aangelegd tussen steden om de regionale verbinding voor de fiets te optimaliseren. Momenteel zijn er ongeveer 25 snelfietsroutes opgeleverd of in aanleg in Nederland.
4. Optimaliseren overstap fiets-OV-fiets en auto-fiets
Het gebruik van de fiets om naar het treinstation te reizen, is tussen 2005 en 2016 gestegen van 36% naar 43%. Bijna 75% van de frequente treinreizigers kiest voor de fiets. Om van het station naar de eindbestemming te komen is het fietsgebruik gestegen van 10% naar 13%. Een groter aantal mensen kiest dan voor bus, tram of metro. Tour de Force heeft als doelstelling dat de overstap fiets-ov-fiets en auto-fiets verder toeneemt. Projecten als de beschikbaarheid van open data over de keten en de ketenvoorzieningen, de invoering van open standaarden voor deelfietssystemen en E-kluizen vallen hieronder.
5. Specifieke fietsdoelgroepen
In de 35 grote steden krijgen kinderen en migranten fietsles om ze veilig te leren fietsen en blijvend op de fiets te krijgen. Met name voor migrantenvrouwen creëert dit een grotere leefomgeving, bevordert fietsen de gezondheid en biedt de fiets hen een onafhankelijker leven met meer kans op werk.
Vijftig procent van de werknemers die binnen een straal van 7,5 kilometer van hun werk wonen, gaat met de auto naar het werk. De overheid stimuleert werkgevers om te zorgen voor goede fietsvoorzieningen en om een kilometervergoeding te geven voor fietsers. Door de e-bike is de straal van 7,5 kilometer zelfs uit te breiden naar 15 kilometer, wat het aantal werknemers dat op de fiets naar het werk zou kunnen komen nog verder vergroot.
6. Minder fietsslachtoffers
Het aantal ernstig gewonde fietsslachtoffers neemt de laatste jaren toe en betreft vooral ouderen. Dat komt omdat Nederland vergrijst en het aantal ouderen op de fiets toeneemt. Het blijkt dat oudere fietsers opvallend vaak een ongeval krijgen waar geen andere verkeersdeelnemer bij betrokken is. Er komen maatregelen voor drukke fietspaden en trainingen voor ouderen. Daarnaast zijn er projecten gestart waarbij ‘vergevingsgezinde fietspaden’ worden aangelegd die er rekening mee houden dat een fietser fouten kan maken. Deze fietspaden hebben bijvoorbeeld geen paaltjes, maar wel schuine trottoirbanden, ruime boogstralen en witte kantrepen.
7. Minder fietsdiefstal
Fietsdiefstal is een van de meest voorkomende vormen van criminaliteit en heeft een negatief effect op het imago van de fiets. Door het uitbreiden van unieke identificatie zoals framenummers en het fietsdiefstalregister kunnen gewone fietsen beter opgespoord worden. Daarnaast zijn veilige fietsstallingen noodzakelijk en kunnen ICT toepassingen zoals de GPS antidiefstal tracking het aantal gestolen fietsen terugdringen.
8. Kennisinfrastructuur en data
Binnen de Tour de Force werken veertien ambitieuze fietssteden nauw samen: Amsterdam, Amersfoort, Apeldoorn, Den Bosch, Den Haag, Eindhoven, Enschede, Goes, Groningen, Nijmegen, Rotterdam, Tilburg, Utrecht en Zwolle. Hun doelstelling is het behalen van gemeenschappelijk voordeel door het uitwisselen van kennis, het opzetten van pilots en het verwerven van meer financiële overheidssteun voor grootschalige stedelijke fietsinvesteringsprogramma’s.
Kennis van de fietswereld en datasystemen om een effectiever beleid te kunnen voeren zijn noodzakelijk. Er zal een kennissite fietsdataplatform ontwikkeld worden met een toegankelijke datastructuur.
